Aktualności
XVIII Dni Muzyki Kościelnej 2023 dobiegły końca 26 XI 2023
Ostatnim „punktem” programu XVIII Dni Muzyki Kościelnej był koncert promujący płytę „Eya recolamus. Sekwencje w średniowiecznym Krakowie” żeńskiego zespołu wokalnego Flores Rosarum pod dyrekcją Susi Ferfoglii, który odbył się w niedzielę 26 listopada 2023 r. w katedrze na Wawelu. Płyta powstała dzięki dofinansowaniu ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego pochodzących z Funduszu Promocji Kultury – państwowego funduszu celowego w ramach programu „Muzyczny ślad”, realizowanego przez Narodowy Instytut Muzyki i Tańca. Projekt został zrealizowany przez Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie przy wsparciu finansowym ks. dr. Pawła Barana, proboszcza parafii archikatedralnej pw. św. Stanisława BM i św. Wacława na Wawelu oraz Fundacji Collegium Voytylianum. Nagranie zostało zrealizowane przez Jakuba Garbacza w kościele Najświętszego Salwatora w czerwcu 2023 r. To przedsięwzięcie jest również zwieńczeniem większego projektu – konferencji „Ad fontes cathedralis Cracoviensis”, która odbywa się co dwa lata i ma na celu opracowanie i przedstawienie jednego rękopisu z Archiwum i Biblioteki Kapituły Katedralnej. Sekwencje, które wybrzmiały w katedrze wawelskiej pochodzą w większości z „Missale plenarium” Ms 3, które jest przechowywane w wawelskim Archiwum.
Co oznacza słowo sequentia? Po raz pierwszy występuje u Amalariusza z Metz przed rokiem 830 i odnosi się do melodii, która mogła zastąpić jubilus, czyli skomplikowany melizmat Alleluja. Nazwa sequentia oznaczała więc pierwotnie melodię, dopiero później zaczęto do niej pisać tekst. Trochę więcej światła rzuca na jej początki słynny list Notkera Balbulusa, mnicha z opactwa Sankt Gallen zmarłego w roku 912. Pisał on do biskupa z Vercelli, że w swojej młodości z trudnością zapamiętywał longissimae melodiae śpiewu liturgicznego i szukał sposobu umożliwiającego ich zapamiętanie. Podłożenie pod długie melodie słów, niewątpliwie rozwiązało problem młodego mnicha, który później poświęcił się komponowaniu tekstów do melizmatów allelujatycznych. W ten sposób powstały bogate w treść teksty, które – oprócz tego, że ułatwiały zapamiętywanie długich melodii – stworzyły okazję do refleksji nad przeżywanymi świętami liturgicznymi.
Od co najmniej XI wieku zaczęto tworzyć i rozwijać sekwencje jako całkiem nowy gatunek, nazwany również w niektórych częściach Europy prosa, w których, z czasem zarówno tekst jak i melodia były tworzone na nowo. W epoce średniowiecza powstało bardzo dużo takich melodii, które odzwierciedlały tradycję danego ośrodka kościelnego. Niedzielny koncert i nagrana płyta CD ze średniowiecznymi sekwencjami świadczą o tym, że katedra wawelska miała swoje ważne miejsce na liturgicznej mapie średniowiecznej Europy. Mówią nam o tym m.in. rękopisy, które przechowują melodie znajdujące się w najważniejszych rękopisach z epoki. Oprócz zachodnich sekwencji znajdziemy w wawelskich księgach również lokalne, jak te na cześć św. Wacława czy św. Stanisława, patronów katedry oraz wyjątkową sekwencję, która znajduje się tylko w rękopisie wawelskim „Missale plenarium” Ms 3: Ave virgo regia. Większość zaprezentowanych sekwencji pochodzi z tego właśnie „Missale”, natomiast dwie sekwencje: Laudes Slavatori oraz Laeta mundus na część św. Stanisława pochodzą z „Graduału wiślickiego”, który powstał w roku 1300 w skryptorium wawelskim, a długi melizmat Alleluja zrekonstruowano na podstawie rękopisu z Sankt Gallen 381. Transkrypcji wszystkich utworów i tłumaczenia tekstów dokonał Jakub Kubieniec.
Dofinansowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego pochądzących z Funduszu Promocji Kultury – państwowego funduszu celowego
w ramach programu „Muzyczny ślad” realizowanegp przez Narodowy Instytut Muzyki i Tańca
Ostatni dzień tegorocznych XVIII Dni Muzyki Kościelnej w Archidiecezji Krakowskiej był również nie lada ucztą dla miłośników muzyki organowej – muzyczną, ale i duchową.
W kościele Przenajświętszej Trójcy w Czarnym Dunajcu można było wysłuchać koncertu organowego w wykonaniu Dawida Rzepki.
W Sanktuarium św. Jana Pawła II w Krakowie na Białych Morzach zabrzmiał koncert organowo-kameralny w wykonaniu Bernadety Kościuszko (wiolonczela), Rozalii Kościuszko (skrzypce), Sylwii Kościuszko (organy), Rafała Krzesiwo (trąbka), Kacpra Orzechowskiego (organy), Łukasza Walczyka (organy).
W kościele pw. Świętych Apostołów Szymona i Judy Tadeusza w Skawinie z koncertem organowym wystąpił prof. Witold Zalewski. [GALERIA]
Dofinansowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego pochądzących z Funduszu Promocji Kultury – państwowego funduszu celowego
w ramach programu „Muzyczny ślad” realizowanegp przez Narodowy Instytut Muzyki i Tańca
